Trước tiên, để bắt đầu thiết kế một hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng, bước đầu tiên và quan trọng nhất cần làm là xác định chính xác nhu cầu về lưu lượng và áp lực nước chữa cháy cần sử dụng trong trường hợp có hỏa hoạn xảy ra. Các thông số này phụ thuộc vào quy mô, diện tích nhà xưởng, số lượng đầu phun sprinkler, hệ thống họng nước, yêu cầu PCCC cũng như chiều cao của công trình.
Để xác định được các thông số này chúng ta cần khảo sát hiện trạng nhà xưởng (bao gồm: kiểm tra kết cấu nhà xưởng, xác định quy mô nhà xưởng, đánh giá nguy cơ cháy nổ, xác định khu vực nguy hiểm) và xác định nhu cầu chữa cháy của nhà xưởng khi có sự cố hỏa hoạn xảy ra.
Ngoài ra, trong quá trình khảo sát, chúng ta cũng cần xác định nguồn nước cấp cho hệ thống chữa cháy. Nhà xưởng có thể sử dụng nguồn nước từ hệ thống cấp nước thành phố, từ bể chứa riêng hoặc từ hồ nước tự nhiên. Tuy nhiên, dù chọn nguồn nào, thiết kế hệ thống bơm cũng phải đảm bảo khả năng duy trì áp suất ổn định trong thời gian đủ dài để xử lý đám cháy.
Lưu ý: Việc khảo sát và đánh giá nhà xưởng phải được tiến hành bởi những đơn vị có chuyên môn. Và nên thuê các đơn vị thiết kế PCCC chuyên nghiệp nếu bạn muốn thiết kế hệ thống PCCC cho các nhà xưởng có quy mô lớn.
Lên bản vẽ thiết kế phòng bơm cháy chữa cháy nhà xưởng
Sau khi đã tiến hành khảo sát và xác định được nhu cầu chữa cháy cho nhà xưởng, để việc thi công trở nên dễ dàng hơn cũng như có cơ sở để phê duyệt và nghiệm thu hệ thống sau này, đơn vị thiết kế sẽ lập bản vẽ kỹ thuật chi tiết cho phòng bơm chữa cháy.

Bản vẽ phòng cháy chữa cháy cho nhà xưởng
Bản vẽ này thể hiện cách bố trí các thiết bị như:
- Máy bơm chữa cháy chính, bơm dự phòng, bơm bù áp, bình tích áp PCCC.
- Nguồn cấp nước cho hệ thống.
- Hệ thống ống dẫn, van khóa, van một chiều…
- Tủ điều khiển và các thiết bị điện.
- Thông gió, thoát nước, đường đi bảo trì.
Chọn máy bơm chữa cháy cho nhà xưởng phù hợp với hệ thống PCCC
Khi đã có thông tin về lưu lượng và áp lực yêu cầu, bước tiếp theo là lựa chọn loại bơm chữa cháy phù hợp. Trong các nhà máy, bơm chữa cháy thường được chia thành ba loại chính: bơm chính, bơm bù áp và bơm dự phòng.
Bơm chính và bơm dự phòng đều có thể sử dụng động cơ điện hoặc động cơ diesel, tùy thuộc vào điều kiện cấp điện của nhà xưởng. Thông số kỹ thuật của cả bơm chính và bơm dự phòng đều cần đáp ứng được nhu cầu sử dụng, có thông số kỹ thuật phù hợp (thông thường thông số kỹ thuật của 2 bơm này sẽ là như nhau).
Với những nơi thường xuyên mất điện hoặc có rủi ro mất nguồn, bơm diesel là lựa chọn an toàn hơn. Trong khi đó, bơm điện vận hành êm và dễ điều khiển tự động, phù hợp với hệ thống có nguồn điện ổn định. Nhiều nhà xưởng hiện nay sẽ chọn bơm chính là bơm điện và bơm diesel là bơm dự phòng.

Chọn máy bơm PCCC với thông số phù hợp
Bơm bù áp (jockey pump) là loại bơm nhỏ có nhiệm vụ duy trì áp suất trong đường ống khi hệ thống chưa vận hành chính thức. Điều này giúp hệ thống luôn sẵn sàng kích hoạt ngay khi có sự cố. Bên cạnh đó, bơm dự phòng đóng vai trò thay thế khi bơm chính không hoạt động được – thường dùng động cơ khác với bơm chính để đảm bảo độ tin cậy.
Điều lưu ý quan trọng nhất trong chọn bơm PCCC đó là chọn bơm có công suất cùng thông số kỹ thuật phù hợp, đáp ứng được lưu lượng, áp suất để dập tắt đám cháy nhanh chóng trong trường hợp sự cố xảy ra.
Triển khai thi công, lắp đặt hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng
Sau khi đã lựa chọn được loại máy bơm chữa cháy phù hợp (chạy điện, chạy dầu, hoặc chạy xăng) với hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng, bước tiếp theo là triển khai thi công và lắp đặt hệ thống theo thiết kế đã được phê duyệt. Giai đoạn này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị thi công, giám sát và chủ đầu tư nhằm đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn.

Triển khai thi công, lắp đặt hệ thống bơm PCCC
Các bước chính trong thi công:
- Khảo sát mặt bằng lắp đặt: Xác định vị trí đặt máy bơm, phòng máy bơm (pump room) và đường ống dẫn, đảm bảo không gian thông thoáng, dễ tiếp cận và an toàn.
- Lắp đặt bệ máy và đế bơm: Thi công bệ móng bơm bằng bê tông hoặc khung thép chắc chắn, có khả năng giảm rung và chịu tải trong quá trình vận hành.
- Lắp đặt bơm và động cơ: Căn chỉnh trục bơm và động cơ đúng kỹ thuật, liên kết chặt chẽ bằng khớp nối mềm (flexible coupling) để tránh rung lắc.
- Kết nối đường ống và van: Lắp đặt đường ống hút – xả, lắp van 1 chiều, van khóa, đồng hồ đo áp và các thiết bị phụ trợ như khớp nối mềm, van an toàn.
- Lắp hệ thống điện điều khiển (với bơm điện) hoặc hệ thống nhiên liệu – xả khí (với bơm dầu): Đảm bảo hệ thống khởi động, báo lỗi, và cấp điện hoạt động ổn định.
- Đấu nối tủ điều khiển PCCC: Tủ điều khiển trung tâm có thể điều khiển cả bơm chính, bơm dự phòng và bơm bù áp (jockey pump), hoạt động theo chế độ tự động hoặc bằng tay.
Việc thi công phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong TCVN 2622:1995, TCVN 3890:2009 và các tiêu chuẩn kỹ thuật khác liên quan đến hệ thống PCCC.
Tiến hành chạy thử và nghiệm thu hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng
Sau khi hoàn tất lắp đặt, hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng cần được kiểm tra, chạy thử và nghiệm thu theo quy định để đảm bảo vận hành đúng thiết kế, an toàn và hiệu quả khi có sự cố xảy ra.

Tiến hành chạy thử và nghiệm thu hệ thống PCCC
Các nội dung kiểm tra & chạy thử
Để đảm bảo an toàn cũng như chắc chắn máy bơm đã được lắp đúng kỹ thuật thì sau khi lắp cần tiến hành kiểm tra và chạy thử. Các đầu mục công việc cần thực hiện bao gồm:
- Kiểm tra cơ khí và kết nối: Đảm bảo các bulong, khớp nối, mặt bích, đường ống đều được lắp đúng kỹ thuật và không có rò rỉ.
- Chạy thử không tải và có tải: Khởi động bơm trong điều kiện không tải để kiểm tra khả năng khởi động, sau đó bơm nước với áp lực thực tế để kiểm tra lưu lượng, cột áp, độ ồn và độ rung.
- Kiểm tra tủ điều khiển: Đảm bảo các chế độ tự động – bằng tay, bảo vệ quá tải, cảnh báo lỗi… hoạt động đầy đủ và chính xác.
- Kiểm tra khả năng cấp nước đến hệ thống chữa cháy: Đo áp lực tại các họng vách tường, đầu phun sprinkler, cuộn vòi chữa cháy… để xác nhận hệ thống đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế.
- Đánh giá khả năng chuyển đổi bơm chính – bơm dự phòng: Thử ngắt điện để xem bơm dầu (diesel) có tự động khởi động và cấp nước kịp thời không.
Nghiệm thu hệ thống PCCC
Sau khi đảm bảo máy đã hoạt động ổn định cũng như hoàn tất việc lắp đặt, thi công toàn bộ hệ thống PCCC nhà xưởng, cần có văn bản nghiệm thu:
- Lập biên bản nghiệm thu lắp đặt thiết bị: Có sự chứng kiến của đơn vị giám sát, chủ đầu tư và đội PCCC địa phương (nếu có yêu cầu).
- Thử nghiệm toàn hệ thống theo TCVN: Ghi nhận các chỉ số lưu lượng, áp lực, thời gian phản ứng, tiếng ồn và độ ổn định của hệ thống.
- Hoàn thiện hồ sơ PCCC: Bao gồm bản vẽ hoàn công, sơ đồ nguyên lý, kết quả kiểm định thiết bị, biên bản thử áp lực, biên bản nghiệm thu và báo cáo kỹ thuật.
Lời kết
Với những thông tin bài viết cung cấp, chắc hẳn bạn đọc đã nắm được cách thiết kế hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng. Tuy nhiên, để đảm bảo hệ thống PCCC cho nhà xưởng của bạn hoạt động hiệu quả, tối ưu chi phí đầu tư, bạn nên chọn mua máy bơm chữa cháy cho nhà xưởng tại những đơn vị cung cấp máy bơm chữa cháy uy tín.
PCCC Thái Hưng Phát là đơn vị chuyên sản xuất và phân phối các sản phẩm máy bơm chữa cháy chất lượng cao tại thị trường Việt Nam hiện nay. Với kinh nghiệm nhiều năm trong việc cung cấp, lắp đặt hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng, chúng tôi tự tin là đơn vị đáng tin cậy mà bạn có thể tìm đến khi có nhu cầu mua máy bơm PCCC cho công trình của mình.

Hệ thống bơm chữa cháy cho nhà xưởng do Thái Hưng Phát lắp đặt
Quý khách có nhu cầu thiết kế, lắp đặt hệ thống bơm phòng cháy chữa cháy cho nhà xưởng hay bất kì công trình nào, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất.
Công ty Cổ Phần Sản Xuất và Xuất Nhập Khẩu Thái Hưng Phát